Tarihte Bugün – Orduya Uçak Hediye Eden Kasaba..

Fazlı Köksal’ın hazırladığı Tarihte Bugün köşesinde 18 Haziran günü yaşanan dikkat çeken olayları anlattı.

1847 – Macar besteci ve piyanist Franz Liszt, Padişah Abdülmecit’e sarayda konser verdi.

1873 – Kadın hakları savunucusu Susan B. Anthony, 1872 ABD Başkanlık seçimlerinde oy kullanmaya teşebbüs ettiği için 100 dolar para cezasına çarptırıldı.

1920-  Ali Fuat Paşa, Batı Cephesi Genel Komutanlığı’na getirildi.

1920 – Fransızlar Zonguldak’ı ikinci defa işgal ettiler. İlk işgal 8 Mart 1919’da yapılmıştı.

1921 – Merkez Ordusu Kumandanı Nurettin Paşa, yayımladığı emirde, Karadeniz kıyılarından içerlere nakledilecek Rumlar ve bunların nasıl ve nerelere nakledileceklerini açıkladı.

1921 – Sivrihisarlılar, orduya bir uçak armağan ettiler. Orduya daha önce de Erzurumlu zenginlerde Nafız Efendi (Kotan) da daha önce bir uçak armağan etmişti.

1922 – Ziya Gökalp, Diyarbakır’da, “Küçük Mecmua” adlı dergiyi yayımlamaya başladı.

1927 – Hukuk Usulü Muhakemelerine İlişkin Kanun kabul edildi.

1936 -“Ana”, “Benim Üniversitelerim” gibi başyapıtların yazarı Rus romancı Maksim Gorki öldü.

1939 – Bursa ve Mersin elektrik tesisleri devletleştirildi.

1941 – Türk-Alman Saldırmazlık Antlaşması imzalandı.

1955 – Arjantin’in diktatör başkanı Juan Domingo Peron, askeri bir darbe ile iktidardan düşürüldü. Bu olay Türk basınında Peron rejimi ile Menderes arasında karşılaştırmalar yapılarak verildi.

1988 – Başbakan Turgut Özal, Ankara Atatürk Spor Salonu’nda yapılan ANAP Büyük Kongresi’nde, Kartal Demirağ’ın silahlı saldırısında elinden yaralandı.

1992 – Sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanacak dar gelirlilere verilecek “Yeşil Kart” uygulaması TBMM’de kabul edildi.

1993 – Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, Bakü’yü terketti. Haydar Aliyev Azerbaycan Cumhurbaşkanı oldu.

1997 – Başbakan Erbakan görevi hükûmet ortağı DYP’nin Genel Başkanı Çiller’e devretmek amacıyla istifa etti.

2005 – “Anadolu kadınının ressamı” diye tanımlanan Ressam Nuri İyem öldü.

ORDUYA UÇAK HEDİYE EDEN KASABA: SİVRİHİSAR

Kurtuluş Savaşı Türk halkının vatan sevgisini, özgürlük aşkını tüm dünyaya duyuran bir mücadele olmuştur. Sivrihisar Tayyaresi de bu mücadelenin vatan toprağının her metrekaresinde var olan anıtlarından bir tanesidir. Savaş başlayalı iki yıl oluyordu. Kütahya-Eskişehir savaşında talihsiz bir yenilgi alan ordumuz Sakarya ırmağının doğusuna çekilme kararı almış ve ordumuzun çekilmesinden güç alan Yunan orduları işgale başlamaktaydı.

Sivrihisar ve köyleri de bu işgale maruz kalan toprakların içinde bulunuyordu. Burada yaşayan halka işgalle birlikte Yunanlılar her türlü zulmü yapıyordu. Yunan ordusu bağları, bahçeleri ve ekinleri tahrip ediyor, kendi askerlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için halktan para topluyor, türlü işkenceler de bulunuyordu. Yunan ordusu Sivrihisar’dan çekilirken de Türk esirlerini de yanında götürmek istemişler, ancak Türk Akıncı kuvvetlerinin gelmek üzere aolduklarını anlayınca yanlarında götürmekten vazgeçip esirlerin bulunduğu binayı ateşe verdiler.  Bu yangında bazı esir askerlerimiz şehit olurken, çoğunluğu Akıncılar ve Sivrihisar halkı tarafından kurtarıldı. Yunanlılar kaçarken pek çok Sivrihisarlı’yı da katletti.

20 Eylül 1921’de kurtulan Sivrihisar, Kurtuluş savaşımızın son harbinde önemli rol oynamış. Mustafa Kemal Atatürk, Başkomutan Meydan Muharebesinin bazı planlarını bizzat Sivrihisar’ a gelerek Sivrihisar ‘da hazırlamıştır. Başkomutanlık savaşında yardımcı kuvvetlerin bir kısmı Sivrihisar ‘da konaklamıştır bu süreçte  Sivrihisar halkı yiyecek ekmeğine kadar neyi varsa ordumuzun askerine vermiş. Ordusuna her türlü desteği vermiştir.

Sivrihisar halkı ayrıca elinde avucunda ne varsa birleştirip, dört bin liraya ordumuza bir uçak almıştır. Alınan Fransız yapımı Breguet 14 B2 uçağının adına Sivrihisar Tayyaresi denilmiştir. Bu uçak Kurtuluş savaşımız boyunca ordumuzun gücüne güç katmıştır Uçağın devir teslim törenini, veya gazetelerin tabiri ile tevsim (ad verme) törenini gazeteler şöyle vermiştir;

“Tayyare Tevsim Merasimi

Sivrihisar’ın otuz beş bin liralık tayyare teberruatı üzerine (2) numaralı Sivrihisar tayyaresinin tevsim mera¬simi bu hafta cuma günü icra edilmiştir. Perşembe günü saat on beşte iki tayyare ufukta görünmüş ve fedakâr bir halk kitlesinin “Yaşa!..” nidâları arasında yere inmiş, biri tekrar avdet eylemiş. Sivrihisarlılarımıza ait olanı da orada kalmıştır. Gece belediye tarafından pilot Ishak ve Râsıd Tekin Beyler şerefine bir ziyafet verilmiş ve şehrin kendi ma’mulâtından iki Günyüzü kilimi hediye edilmiş. Ertesi cuma günü saat on beşte de şube reisinin beliğ bir nutku ile merasime başlanmıştır. Şube reisi bey tayyareciliğin asr-ı hazırdaki terakkiyatı ve bu terakkilerin ehemmiyetlerini izah eyledikten sonra Kaymakam Rıza Bey Efendi tayyarenin kurdelesini kesmiştir. Ve merasime ihtiyarı, genci, kadını ve erkeği ile hemen bütün kasaba iştirak etmiş, kendi hamiyet ve teberrularının bu nadide eserini mefhar ile temaşa eylemişlerdir. Bundan sonra tayyare şehir ve civar köyler üzerinde bir cevelan yapmış, Eskişehir’e müteveccihen hareket etmiştir. Sivrihisarlılar pek yakında üçüncü tayyareyi de alabileceklerini temin ederek müftehirdirler. Muhterem Sivrihisarlıların bu yüksek hamiyetlerini alkışlarız.”

Fazlı Köksal 

Sakarya Yenihaber