CORONA VİRÜS HAKKINDA HER ŞEY (NOVEL CORONAVİRUS / 2019-NCOV)

YENİ CORONAVİRÜS HASTALIĞI NEDİR?

Coronavirüsler (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir.
Şu anki etken daha önce insanlarda tanımlanmamış olan yeni bir Coronavirüs (nCoV) suşudur.
31 Aralık 2019’da Çin’in Hubei Eyaleti Wuhan Şehrinde tespit edilen etiyolojisi bilinmeyen (nedeni bilinmeyen) pnömoni vakaları hakkında bilgilendirildi.
Bu vakalarda neden olarak 7 Ocak 2020 tarihinde, yeni bir Coronavirüs (2019-nCoV) Çinli yetkililer tarafından tanımlandı.
Hastalığın Çin‘in Wuhan Şehrinde yaygın olarak ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Etkenin çeşitli ulaşım araçları yoluyla tüm dünyaya yayılması beklenebilir.
Aslında corona virüsler, üst solunum yollarında enfeksiyona yol açabilen viral etkenlerden sadece bir tanesidir.
Enfeksiyon pek çok bakımdan mevsimsel gripten ayırt edilemeyebilir.
Birçok çeşidi vardır. Evcil, yabani ve tarım hayvanlarında (kedi, yarasa ve deve gibi) ve insanlarda hastalık yapabilen bir virüs topluluğudur

BULAŞMA ŞEKLİ NASILDIR?

Enfekte insan ve hayvanlar ile yakın temas ile,
Enfekte kişilerin öksürük ve hapşırmaları ile havaya yayılan virüslerin hava yolu ile solunması ile,
Enfeksiyon etkeninin bulaştığı ellerin ağız ve burun ile teması yolu ile,
Enfekte insanlardan ve hayvanlardan ve bunların kontamine olmuş(kirlenmiş) ürünlerinin tüketimi ile bulaşır.
Hastalık daha çok hayvanlarda ortaya çıkar. Hayvanlardan insanlara, insanlardan da diğer insanlara geçiş göstermektedir.
uluçka dönemi süresince de bulaştığı tahmin edilmektedir.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Çoğunlukla hafif orta derecede üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları ortaya çıkar.

Ateş
Baş-boğaz ağrısı
Burun akıntısı
Öksürük – Nefes darlığı
Bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı gibi mide-bağırsak şikayetlerine de neden olabilir.

Daha ciddi vakalarda, enfeksiyon pnömoniye(zatürre), ciddi akut solunum yetmezliğine, böbrek yetmezliğine ve hatta ölümlere neden olabilir.

NASIL KORUNURUZ ?

Düzenli ve doğru şekilde sıkça el yıkamalı
Alkol bazlı el dezenfektanları ile eller ovulmalı
Ortam temizliği(masa, kapı kolu, asansör düğmesi vb.) sıklıkla yapılmalı
Ateş, öksürme ve hapşırma gibi solunum yolu hastalıkları belirtileri gösteren kişilerle yakın temastan kaçınılmalı, mesafe korunmalı (yaklaşık 1,5 metre)
Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk yaşanıyorsa erken tıbbi yardım alınmalı ve seyahat geçmişi sağlık uzmanı ile paylaşılmalı

BAĞIŞIKLAMA VE TEDAVİ

Ne yazık ki geliştirilmiş bir aşısı bulunmamaktadır.
Hastalara sadece destek tedavisi uygulanmaktadır.
Hastaların takip ve tedavileri, hastanede ve/veya evde korumalı alanlarda yapılmalıdır.
Antibiyotiklerin tedavide yeri yoktur.

DÜNYADAKİ DAĞILIMI

Türkiye’de tanımlanmış vaka yoktur. Şüpheli bir kişi ülkesine gönderilmiştir(Çin). Bu kişi ile temas ettiği düşünülen 15 sağlık çalışanı takip edilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ne, dünya genelinde yeni coronavirüs (2019-nCoV) için toplam 9.821 doğrulanmış vaka bildirilmiştir. Hayatını kaybedenlerin sayısı ise 213 tür. (31.01.2020)

SEYAHATLERDE KORUNMA

Sıkça su ve sabun ile el yıkanmalı ve alkol bazlı dezenfektanlar ile eller ovulmalı
Kalabalık ortamlarda maske kullanılmalı (Havaalanı, otogar, liman, AVM vb)
Hayvansal ürünler (et, yumurta vb) çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmemeli
Çiftlik veya vahşi hayvanlarla korunmasız temas edilmemeli
Coronavirüs vakalarının olduğu bölgelerde canlı hayvan pazarına gidilmemeli, hayvanlara ve hayvanların temas ettiği yüzeylere temastan kaçınılmalı
Havaalanlarında, otogarlarda, limanlarda ve seyahat araçları içinde (uçak, gemi, toplu taşıma vb) akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan (ateşli, öksüren ve/veya hapşıran) kişilerle temas edilmemeli ve mesafe korunmalı (yaklaşık 1,5 metre)
DSÖ, gezginler için belirli bir sağlık önlemi önermez. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, gezginlerin tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları önerilir.
DSÖ, şu anda söz konusu durumla ilgili olarak mevcut olan bilgilere dayanarak uluslararası trafik kısıtlamalarının uygulanmasını tavsiye etmemektedir.
Yurtdışına yapılacak seyahatlerde yukarıda bahsedilen genel korunma önerilerine uyularak planlama yapılabilir.

GENEL ÖNERİLER

Coronavirüs enfeksiyonunda olduğu gibi diğer tüm hastalıklardan da korunmak için vücudun bağışıklık sisteminin üst düzeyde tutulması önemlidir. Bunun için;