Mahalleler yeniden köy olsun mu?

7254 Sayılı Torba Yasayla daha önce mahalleye çevrilen köylerin yeniden köy statüsü kazanmasının önü açılmıştı. Muhtarlar Derneği Başkanı Erdal Erdem “Kırsal Mahalle” olarak yeni bir statüye kavuşacak mahaller hakkında düşünce ve çekincelerini paylaştı.

Hükümet, yaklaşık 9 yıl önce, 12 Kasım 2012’de Büyükşehir Yasası’nı değiştirerek 30 ilde 16 bin 220 köyü mahalleye dönüştürdü. Türkiye’deki 34 bin 434 olan köy sayısı neredeyse yarı yarıya azalarak 18 bin 214 köye düştü.

Yine aynı değişiklikle, 1053 belde mahalleye dönüştürüldü. Yasa, 2012’de çıkarıldıktan sonraki ilk yerel seçimde 30 Mart 2014’te uygulamaya geçti. Geçen bu süre zarfında çok önemli sıkıntılar yaşandı. Mahalleye dönüşen köylerin ve beldelerin ortak kullanılan tüm malları, meraları, taşınmazları bağlandıkları belediyeye geçti.

Bu değişiklik tarımsal üretime zarar verdi. Bazı yerlerde tarım alanları imar değişiklikleri ve benzeri uygulamalarla amaç dışı kullanıma açıldı. Köylerin meraları belediyeler tarafından satıldı.

Köyler mahalleye dönüşünce Büyükşehir Yasası ve kuralları uygulandığı için köylülerin ihtiyaç duydukları ahır ve benzeri yapıları yapmaları zorlaştı. Bürokrasi arttı. Hayvancılık yapanlar “koku yapıyor” diye şikâyet edilerek bulundukları yerlerden uzaklaştırılmaya zorlandı. Tarımsal üretim, özellikle hayvancılık yapanlar için her geçen gün daha zor hale geldi.

Sakarya Muhtarlar Federasyonu başkanı Erdal Erdem tüm bu soruların cevabını ce çekincelerini sosyal medyadan böyle paylaştı

1) KÖYE ait iken, MAHALLE olunca HAZİNEYE, BELEDİYEYE, MİLLİ EĞİTİM gibi Kurumlara geçen TARLA-ARSA-KÖY Konağı – KAHVEHANE vb. yerler geri verilecek mi? Eğer geri iade olacaksa bugüne kadar Belediyelerin sattığı yerlerin telafisi nasıl mümkün olacak? KIRSAL Mahallelerde yapılacak VERGİ İndirimleri ile bu kayıplar karşılanabilir mi?

2) HAYVANCILIKLA uğraşanları KOKU meydana geliyor diye yapılan şikayetlerin önüne geçilmiş olacak mı?

3) “Köyleri mahalleye dönüştürürken tek seferde karar alındı. Bu köyler ve mahalleler toptan mahalleye dönüştürüldü. Şimdi deniliyor ki isteyen köy/mahalle veya belde ilçe belediyesine başvursun. Başvurun köyler talepleri kabul edilmesi neticesinde bu köy veya beldelerde yaşayanlar vergi, su ve benzeri ödemelerde indirimli yararlanacak. Başvurmayanlar veya başvurusu Kabul edilmeyenler bu gibi avantajlardan yararlanamayacak Çifte standart olacak.

4) KIRSAL Mahalleye dönüşüldüğü zaman 1/1000’lik İMAR Planları ne olacak? Yapılmayacak mı? Yapılacak mı? Yapılacaksa Kim Yapacak? İmar Planları yapılmazsa ÖRNEK: Doğalgaz, Kanalizasyon veya yeni Açılan sokaklara ELEKRİK direği ve Aydınlatma gibi hizmetlere Engel olacak mı?

5) KIRSAL Mahalleye dönüşüldüğünde şu anda yapılan mevcut hizmetler (ÖRNEK: Çöp Toplama, Tarla ve Gurup Yolları, Ulaşım vb.) İLÇE Belediyeleri mi yoksa BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Tarafından mı yapılacak veya herhangi bir aksama olacak mı? Bütün bu konuların açıklığa kavuşturulması gerekir.

6) 7254 sayılı yasanın 10.madde(ek-3) belirtilen sosyo-ekonomik durumu, şehir merkezine uzaklığı, belediye hizmetlerine erişebilirliği, mevcut yapılaşma durumu ve benzeri hususlar dikkate alınarak ilgili ilçe belediye meclisinin kararı ve teklifi üzerine büyükşehir belediye meclisinin en geç doksan gün içinde alacağı karar ile kırsal yerleşim özelliği taşıdığı tespit edilen mahalleler, kırsal mahalle kabul edilir. Bu belirlemenin mahalle düzeyinde yapılması esastır. Ancak; tamamı kırsal mahalle olarak tespit edilmeyen diğer mahallelerde de on bin metrekareden az olmamak kaydıyla kırsal yerleşik alan belirlenebilir.

7) Bu maddeye göre yukarıda belirtilen kriterler neye göre tespit edilecek örnek; şehir merkezine uzaklık kaç km olacak, sosyo-ekonomik durumu, hizmete erişe bilirliği ve yapılaşma nasıl tespit edilecek gibi… konuların açıklığa kavuşturulması veya uygulama yönetmeliği hazırlanması keyfi uygulamaların önüne geçileceğini umut ediyoruz.

8) ÖNERİ: Statüsü değişen tüm köylerin alınacak TEK KARARLA eski statüsüne ( KIRSAL MAHALLEYE ) kavuşması sağlanmalı.

Alaattin Onur (medyabar.com)