120 Yıl Öncesinin Geyve’si

120 Yıl Öncesinin  Geyve’si

Seyyah Vital Cuinet’nin notları: 120 Yıl Önceki Geyve…  Araştırmacı yazar Fahri Tuna, YeniSakarya gazetesindeki köşesinde ünlü  Fransız seyyah Vital Cuinet’nin notlarından oluşan kitabını alıntılar  yaparak okuyucularıyla paylaştı.

Geyve Kazası?

Yüzölçümü 3.000 kmdir. İdari bakımdan Taraklı ve Akhisar (şimdi Pamukova) olmak üzere iki nahiyeye ayrılmıştır. 108 kasaba, köy ve köycük bulunur. Kazanın aynı adı taşıyan merkezi Geyve, önceleri önemli bir şehir iken IV. Murat döneminde 1640 tarihinde Sakarya ırmağının bir taşkını ile yıkılmış kasabanın etrafında bir çok erik ağacı ve diğer ağaç kültürleri ve iyi sulanmış bahçeler uzanır. Geyve’de, Ortaköy’de ve Saraçlı’da 2’si yüksek, 5’i orta ve 44’ü ilkokul seviyesinde 51 okulda 854’ü erkek, 170’i kız toplam 1.024 öğrenci eğitim görmektedir. Geyve kazasında 31 cami, 41 mescit/dua yeri, 1 imaret, 4 türbe/yatır, 2 kilise, 75 çeşme, 1 hamam, 16 fırın, 35 han, 329 dükkan, 2 bıçkı fabrikası, 38 çiftlik 38 değirmen, 7 ipekböcekliği ve 2 ticaret eşya deposu bulunmaktadır. Ortaköy ve Saraçlı kasabalarında aile içinde ipek çekilen 384 çıktıktan başka bu iki kasabada 5’i Rum, 2’si Ermeni mahallelerinde bulunan 7 böceklik işlemektedir. Her haftanın Perşembe günü Geyve’de ipek, afyon, tahıl, pamuk gibi önemli eşyanın, neredeyse tamamı İstanbul’un tüccarları aracılığıyla Fransa ve İngiltere’ye ihraç edilen ürünlerin dolaştığı Pazar kurulur. Öteki yerel ürünler, susam, soğan, üzüm ve diğer güzel meyveler, büyük ölçüde İstanbul’da, kalanı da yerinde tüketilir. Tütün ürünleri Reji yönetimlerine verilmiştir. Fazlaca ünlü Geyve kavunları, demiryolu inşasında bu yana (1891) İstanbul’da, bilinmeyen bir tarihten bu yana Bursa pazarlarında şöhret kazanmıştır.

Geyve Kazası’nın 1892 yılı nüfusu?

Müslümanlar 21.666 kişi (20.766 yerli, 190 göçebe, 710 Muhacir) % 62, Ermeniler 6.889 kişi ( Gregoryen 6.752, Protestan 132) % 20, Rum Ortodokslar 6.481 kişi ( % 18), Çingeneler 108 kişi olmak üzere toplam 35.145 kişidir.

Fahri TUNA-Yenisakarya.com

Yayınlama: 28.06.2012
Düzenleme: 01.07.2012 23:57
1.637
A+
A-
Bir Yorum Yazın

Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.